Spis treściSZ nr 26–33/2020
z 23 kwietnia 2020 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2020
Renata Furman
W ostatnich tygodniach stali się bohaterami zbiorowej świadomości. Są obiektem wdzięczności i podziwu. Fetowani oklaskami. Dedykuje się im spoty telewizyjne, powstają murale z podziękowaniami za ich ofiarną pracę, na Jasnej Górze w ich intencji zanoszono modlitwy. Porównuje się ich do żołnierzy na linii frontu.
Małgorzata Solecka
Daleka od zadowalającej liczba wykonywanych testów. Niejasności w metodologii raportowania potwierdzonych przypadków i zgonów. Dramat w domach pomocy społecznej. Papierowe procedury kierowania do pracy w szpitalach. Zakażenia personelu medycznego na skutek (braku) procedur i środków ochrony osobistej. Polska z epidemią koronawirusa – stan na 12 kwietnia, Wielkanoc – radzi sobie nie najgorzej tylko dlatego, że od miesiąca kraj jest pogrążony w uśpieniu. Co będzie, gdy zacznie się budzić?
Krzysztof Boczek
Miesiąc temu opisywaliśmy, jak dramatyczne błędy w walce z epidemią popełnił personel medyczny i decydenci w Chinach, Włoszech i Iranie. Dziś już wiemy: w Polsce jest równie źle. Szpitale stają się głównym źródłem zakażeń.
Małgorzata Solecka
Łukasz Szumowski w kwietniu pokonał prezydenta Andrzeja Dudę, obejmując pozycję lidera w rankingu zaufania polityków. Co więcej, Szumowski nie ma sobie równych w lustrzanym rankingu nieufności – brak zaufania do ministra zdrowia deklaruje zaledwie co ósmy Polak. Czy epidemia odciśnie trwalsze piętno na polskiej scenie politycznej? Na razie koronawirus jedynie przesuwa figury po szachownicy. Być może zacznie, niektóre, strącać.
Małgorzata Solecka
Narodowy Fundusz Zdrowia straci z powodu koronawirusa, w perspektywie kilku lat, miliardy złotych. Wyrwa może sięgnąć nawet kilkudziesięciu miliardów złotych, o ile… nie wyrwiemy się z pułapki ustawy 6 proc. PKB.
Kalina Gierblińska
– Nie możemy sobie pozwolić na to, żeby wszystkie siły społeczne zostały skoncentrowane na jak najszybszym zakończeniu pandemii, i by żadne nie były skierowane na utrzymanie ciągłości gospodarczego funkcjonowania – mówi prof. Jacek Hołówka, filozof i etyk.
POZ zapewnił pacjentom ciągłość opieki
Małgorzata Solecka
Z dr. Jackiem Krajewskim, prezesem Federacji Porozumienie Zielonogórskie, o podstawowej opiece zdrowotnej w czasach zarazy rozmawia Małgorzata Solecka.
Ewa Szarkowska
Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 obnażyła brak odpowiedniego zabezpieczenia przed zarażeniem osób pracujących za pierwszym stołem w aptekach i punktach aptecznych. Technicy farmaceutyczni zabiegają, aby do polskich aptek na stałe wróciły szyby ochronne.
Oliwia Tarasewicz-Gryt
W sytuacjach kryzysowych popyt na wiarygodne dane rośnie. Wiedza oznacza bezpieczeństwo, a niewiedza może zaszkodzić. Dezinformacja pojawia się często tam, gdzie brakuje informacji. Rozprzestrzenia się równie szybko jak wirus. I szkodzi.
Krzysztof Boczek
Naczelna Izba Lekarska zapowiedziała, że będzie interweniować, jeśli lekarze nadal będą otrzymywali zakazy wypowiadania się w mediach. Ale interwencja może nie być potrzebna, bo po dwóch wydarzeniach z drugiej połowy marca wystąpił efekt mrożący.
Krzysztof Boczek
Epidemia jest wykorzystywana do łamania praw człowieka, wprowadzania masowej inwigilacji, dyktatury. Bo w sytuacji zagrożenia ludzie łatwiej się na to zgadzają.
Małgorzata Solecka
Polacy wychodzą na balkony i owacjami nagradzają pracowników ochrony zdrowia. 7 kwietnia, w Dniu Pracowników Służby Zdrowia, klaskał im również minister zdrowia. Pracownikom medycznym dziękował też premier. – Nam nie potrzeba oklasków i słów, ale konkretnych decyzji – mówią lekarze, pielęgniarki, ratownicy. I zastanawiają się, jak z uznaniem i szacunkiem będzie „po”.
Andrzej Sośnierz
Amiało być tak pięknie. Najpierw zlikwidowane zostały udzielne księstwa, jakimi były kasy chorych, bo przecież trzeba było przywrócić kontrolę ministra nad systemem. Potem zaczęliśmy centralnie regulować płace, dzięki czemu zostały one totalnie rozregulowane. Potem stopniowo coraz bardziej podporządkowywaliśmy oddziały funduszu – najpierw prezesowi NFZ, a potem i jego to trafiło, bo został całkowicie ubezwłasnowolniony i podporządkowany ministrowi.
Co wiemy, a co zakładamy, że wiemy o leczeniu COVID-19
Urszula Wilk
Pandemia COVID-19, choroby spowodowanej zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2, jest największym od kilkudziesięciu lat wyzwaniem dla systemów opieki zdrowotnej i zdrowia publicznego. Niestety, wciąż nie dysponujemy leczeniem przeciwwirusowym o potwierdzonej skuteczności przeciwko SARS-CoV-2 [1, 2, 3].
Halina Pilonis
Pandemia ujawniła słabości globalnej gospodarki, która stworzyła złożony system współzależności. Pokazała też, jak zgubna może okazać się wiara w niezawodność globalnych łańcuchów dostaw leków. Czy zmieni to przemysł farmaceutyczny na świecie?
COVID-19. Świat preapokaliptyczny
Andrzej Silczuk
Jestem człowiekiem, więc na różne sposoby umiem oszukiwać (się). Udoskonaliliśmy ten proces jak żaden inny gatunek. Kwintesencją tej sztuki jest zdolność do trwania, mimo dojmującej świadomości o własnej umieralności. Funkcjonujemy. Pośród licznych zagrożeń bezpośrednich, umiejętnie ignorujemy te pośrednie jak choroby cywilizacyjne, efekt cieplarniany.
Marek Nowicki
Nieważne, kim jesteś, jaką masz pozycję, autorytet, poziom IQ, ile książek przeczytałeś, ilu przez lata podlegało ci pracowników, na czym się znasz, ilu osobom kiedyś pomogłeś, że jesteś wrażliwy. Drugorzędny jest twój seks lub gender i twój światopogląd. To wszystko jest nieważne, kiedy masz pampersa
Halina Pilonis
– W obecnej sytuacji dobrą strategią na przetrwanie trudnych dni epidemii jest bycie dla siebie łagodnym – przekonuje Agnieszka Machnowska, psycholożka i psychoterapeutka z Pogotowia „Niebieska Linia” Instytutu Psychologii Zdrowia PTP. Wszystkim lekarzom i pielęgniarkom radzi podejście self-compassion zakładające traktowanie siebie jak najdroższego przyjaciela, jak ważnego pacjenta. A jeśli trzeba, korzystanie ze wsparcia specjalistów – psychologów i terapeutów.
Niewydolność serca:
Śmiertelne zagrożenie w cieniu pandemii COVID-19
Mariusz Kielar
Choroby współistniejące, jak np. niewydolność serca – będąca notabene końcową fazą wielu innych chorób krążenia – nabierają jeszcze poważniejszego znaczenia w dobie pandemii zakażeń koronawirusem SARS-CoV-2. To właśnie one, w większości przypadków, odpowiadają za ciężki przebieg zakażenia i zgony.
Epidemia utrudnia leczenie udarów
Ewa Szarkowska
– Najważniejszą rzeczą jest to, żeby wprowadzając ograniczenia epidemiczne, kalkulować też ryzyko strat – szeroko pojętych. I ja ufam, chcę wierzyć w to, że takie analizy zrobiono – podkreśla prof. dr hab. med. Bartosz Karaszewski, kierownik Katedry Neurologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i ordynator Kliniki Neurologii Dorosłych w Centrum Udarowym Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju i Promocji Nauk Neurologicznych, które zainicjowało akcję #NieTraćSzansyNaŻycie.
Hipercholesterolemia
Pacjenci z bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym czekają na program
Zamiast dwóch programów lekowych: dla chorych po świeżym zawale serca oraz dla pacjentów z bardzo wysokim ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego w prewencji wtórnej, należy stworzyć jeden – dla pacjentów z bardzo wysokim ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego – uważa prof. Jarosław Kazimierczak, konsultant krajowy w dziedzinie kardiologii.
Europejski Tydzień Szczepień – 20‒26 kwietnia 2020 r.
W celu podniesienia świadomości znaczenia szczepień ochronnych w zapobieganiu chorobom zakaźnym i ochronie życia, Światowa Organizacja Zdrowia każdego roku organizuje Europejski Tydzień Szczepień (European Immunization Week – EIW), który w tym roku przypada w dniach 20–26 kwietnia. Podczas tego tygodnia podkreślana jest wartość szczepionek w wielu aspektach dobrego zdrowia oraz samopoczucia przez całe życie.
Jak walczyć z krwotokiem okołoporodowym
Krzysztof Szymanowski
Najczęstszą przyczyną zgonów ciężarnych i rodzących nadal pozostaje krwotok położniczy. Dane z piśmiennictwa pokazują, że w ciągu pierwszych czterech godzin od momentu jego wystąpienia umiera prawie 88% kobiet. Według Światowej Organizacji Zdrowia krwotok wikła około 10% porodów. Sama świadomość ryzyka i konieczność wczesnego rozpoznania masywnego krwotoku często decyduje o przeżyciu pacjentki.
Korzyści z zastosowania komórek MSC u pacjentów z COVID-19
Tomasz Kobosz
Kluczem do uratowania pacjentów z ciężkim zapaleniem płuc w przebiegu COVID-19 jest niedopuszczenie do zjawiska o nazwie „burza cytokin”, a jeśli wystąpi – skuteczne jej wyciszenie. Można tego dokonać za pomocą komórek MSC – sugerują chińscy badacze.