SZ nr 17–25/2016z 10 marca 2016 r.
Zmiany w urlopach rodzicielskich w 2016 roku
Magdalena Sobiak
Od stycznia 2016 r. weszły w życie zmiany dotyczące urlopów rodzicielskich.
Dodatkowy urlop macierzyński został włączony do urlopu rodzicielskiego. Urlop ojcowski – rok dłużej na jego wykorzystanie i możliwość podziału na dwie części.
Jednym z kluczowych elementów nowelizacji Ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 poz. 1268) jest zmiana dotycząca dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Został on włączony do urlopu rodzicielskiego, który będzie wynosił 32 tygodnie przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie i 34 tygodnie przy urodzeniu dwójki lub więcej dzieci przy jednym porodzie.
Urlop rodzicielski przysługuje łącznie obojgu rodzicom. Oznacza to, że całość urlopu rodzicielskiego i zasiłku macierzyńskiego może wykorzystać matka dziecka bądź ojciec lub mogą się podzielić jego długością. Przepisy pozwalają również na skorzystanie z urlopu obojgu rodzicom w tym samym czasie. Urlop rodzicielski można wykorzystać jednorazowo lub w częściach (maksymalnie w czterech częściach, z których każda nie może być krótsza niż 8 tygodni z wyjątkiem pierwszej i ostatniej części). Urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni można wykorzystać w dogodnym dla rodziców czasie, w takim przypadku urlop ten będzie musiał zostać wykorzystany nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.
Pracownik może łączyć urlop rodzicielski z pracą u pracodawcy udzielającego urlopu, ale pracować można wtedy co najwyżej w połowie pełnego wymiaru czasu pracy. Jeśli decyduje się na takie rozwiązanie, jego urlop rodzicielski zostaje proporcjonalnie wydłużony do maksymalnie 64 tygodni w przypadku narodzin jednego dziecka i 68 tygodni w przypadku narodzin dwójki i więcej dzieci. Wydłużeniu uległy terminy zarówno na złożenie przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego, jak i na złożenie wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim w pełnym wymiarze z 14 na 21 dni.
W czasie urlopu rodzicielskiego i macierzyńskiego otrzymuje się zasiłek macierzyński. Natomiast za pozostały okres urlopu rodzicielskiego wyniesie on 60 proc. podstawy wymiaru. Miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku (tj. do 6 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka lub do 8 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie co najmniej dwojga dzieci). Natomiast za pozostałe 26 tygodni urlopu rodzicielskiego wyniesie on 60 proc. podstawy wymiaru. W przypadku wnioskowania przez ubezpieczonego jednocześnie o urlop macierzyński i rodzicielski – zasiłek macierzyński wyniesie za cały okres tych urlopów 80 proc. podstawy wymiaru.
Od 2 stycznia br. zmieniły się również zasady korzystania z urlopu ojcowskiego. Ojciec wychowujący dziecko będzie mógł skorzystać z urlopu ojcowskiego (2 tygodnie urlopu) aż do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia. Dodatkowo urlop będzie można podzielić na dwie części i skorzystać z nich w dowolnie wybranym przez siebie momencie.
Wprowadzone zmiany w urlopach rodzicielskich są korzystne dla obu stron. Rodzicom łatwiej będzie łączyć pracę z urlopem, a przede wszystkim dzielić się opieką nad dzieckiem. Maluch, tak jak dorosły, przeżywa różne emocje. Różnica polega na tym, że malutkie dziecko jest wobec swoich emocji bezbronne i bezradne. Rolą rodziców jest stworzenie klimatu, w którym wszystkie emocje dziecka są akceptowane i dobrze rozumiane.