SZ nr 26–33/2015z 9 kwietnia 2015 r.
LAI – przełom w psychiatrii
Zamiast codziennego przyjmowania leków, możliwe jest stosowanie neuroleptyków w postaci długo działających iniekcji w odstępach 2- lub 4-tygodniowych, a niebawem nawet w odstępach 2- lub 3-miesięcznych.
Długo działające neuroleptyki to przełom, na który w psychiatrii czekaliśmy od 60 lat – mówił prof. Bartosz Łoza, prezes Towarzystwa Neuropsychiatrycznego, podczas Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Zastosowanie długo działających leków przeciwpsychotycznych”, która odbyła się 6–7 marca br. w Warszawie. Osoby cierpiące na choroby psychiczne, w tym na schizofrenię, to trudni pacjenci, którzy często rezygnują z leczenia. – Większość, bo ponad 58 proc. pacjentów ze schizofrenią źle współpracuje z lekarzem – podkreślał prof. Andrzej Cześnikiewicz, kierownik Katedry i Kliniki Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. – Pacjenci nie przyjmują leków albo przyjmują je tylko do ustąpienia objawów. Nawet połowa chorych przerywa leczenie już w pierwszym miesiącu po wypisie ze szpitala, przez co szybko potrzebna jest kolejna hospitalizacja – tłumaczył prof. Cześnikiewicz. Długo działające formy iniekcyjne neuroleptyków (LAI – long-acting injections) stanowią najefektywniejszą strategię przeciwdziałania nawrotom schizofrenii. Ich zastosowanie umożliwia zmianę jakościowych celów terapii. Intensywne i konsekwentne leczenie już od pierwszego epizodu schizofrenii jest decydujące rokowniczo dla całego dalszego przebiegu choroby. Połączenie korzyści ze stosowania neuroleptyków II generacji, z podawaniem ich w formie długo działającej – a więc w formie gwarantującej zachowanie ciągłości leczenia – zabezpiecza potrzeby pacjenta w sposób najpełniejszy i przybliża go do najważniejszego celu terapii – poprawy funkcjonalnej (społecznej).
LAI oferują szereg korzyści, związanych z ustabilizowaniem poziomu leku w organizmie – wyższą skuteczność, lepszą tolerancję, stabilizację nastroju i zachowania, poprawę funkcji poznawczych. Są skuteczne w przełamywaniu lekooporności i rzekomej lekooporności – związanej z błędami terapii. Osoby chore stopniowo odzyskują zaufanie otoczenia, stają się bardziej kompetentne, asertywne. Terapia LAI mieści się w postulatach reformy polskiej psychiatrii, zmierzających do rozwoju leczenia środowiskowego (a nie jedynie interwencyjnego, szpitalnego). Niestety, nie wszystkie nowoczesne preparaty LAI są w Polsce refundowane, a instrukcje refundacyjne dostępnych leków są do tego stopnia restrykcyjne, że nie każdy chory na schizofrenię ma do nich dostęp. Często pacjenci dostają lek za późno, a przy wczesnych objawach choroby, efekty terapii byłyby skuteczniejsze. – Jesteśmy zaściankiem, jeżeli chodzi o leczenie schizofrenii. O wiele lepiej jest w Czechach czy na Węgrzech. Polska jest krajem w Unii Europejskiej, gdzie najrzadziej stosuje się długo działające leki psychotyczne – konkludował prof. Łoza.