Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 26–33/2016
z 14 kwietnia 2016 r.


>>> Wyszukiwarka leków refundowanych


Farmaceuci doczekają się ustawy

Aleksandra Kurowska

W ciągu pół roku eksperci – głównie z grona partnerów społecznych – i urzędnicy mają opracować projekt nowej ustawy o zawodzie farmaceuty. Powołano do tego pod koniec marca w resorcie zdrowia kolejny zespół. Ale, co ważniejsze, sporne kwestie także poza nim dogadują między sobą lekarze, aptekarze i pielęgniarki.

Każdego dnia aptekarze w Polsce wydają leki i udzielają fachowych porad prawie dwóm milionom pacjentów. – Apteki stanowią najłatwiej dostępny element systemu ochrony zdrowia, bez konieczności wcześniejszego umawiania terminu wizyty – przekonuje Elżbieta Piotrowska-Rutkowska, nowa szefowa Naczelnej Rady Lekarskiej. I dodaje, że apteki przyczyniają się do istotnego usprawnienia systemu opieki zdrowotnej, co ma również realny wymiar ekonomiczny w postaci oszczędności rzędu setek milionów złotych.

Oszczędności mają być jeszcze większe, jeśli wdrożony zostanie system opieki farmaceutycznej. Nad nim pracuje w MZ osobny zespół, ale mimo przecieków na razie nie ma gotowych jeszcze rekomendacji, jak opiekę tę zorganizować i – co najważniejsze – opłacać. Czemu muszą na nią iść dodatkowe pieniądze? Choćby dlatego, że jej celem ma być lepsze dobranie, a nawet wręcz redukcja liczby zażywanych leków. Ale obecnie niemal wyłącznym źródłem zarobku aptekarzy jest prowizja od sprzedaży medykamentów.


Nowe kompetencje

Poza kontrolą tego, które leki pacjent ma zapisane od różnych lekarzy, a które dokupuje sobie sam – farmaceuci mogliby pełnić też inne role. Jakie? W ich wymienianiu są więcej niż ostrożni. Parę miesięcy temu zbierali gromy po tym, gdy zasugerowali, że mogliby np. mierzyć ciśnienie. Ale od tego czasu atmosfera między samorządami się ociepliła. Przedstawiciele Naczelnej Izby Lekarskiej, Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych, Naczelnej Izby Aptekarskiej oraz Fundacji MY Pacjenci wraz z NFZ przygotowali poradnik dla polskich pacjentów w ramach nieformalnej koalicji „Razem dla Zdrowia”. I mają też w planach pozyskanie pieniędzy na kolejne wspólne inicjatywy, m.in. z zakresu dialogu społecznego. Maciej Hamankiewicz, szef Naczelnej Rady Lekarskiej, stwierdza wprost, że lekarzy mamy zbyt mało, by mieli osobiście wszystkim się zajmować. Stąd narastająca otwartość na współpracę z innymi zawodami. – Szereg różnych czynności mogliby przejąć farmaceuci. Moim marzeniem jest, by kontakt farmaceuty z lekarzem, ale i z pacjentem, był bliższy – mówi prezes NRA.

– Trzeba odbudować relację pomiędzy nami a pacjentami, lekarzami i pielęgniarkami – wtóruje mu Piotrowska-Rutkowska. Na pierwszy rzut szef NRL oczywiście proponuje ustalanie poziomu odpłatności za leki, którego to zadania medycy próbują się pozbyć od dawna. Kłopot tkwi m.in. w konieczności ujawnienia choroby pacjenta.

– Zastrzeżenia, że podanie np. kodu choroby to złamanie tajemnicy lekarskiej są nieporozumieniem. W wielu przypadkach, choćby w cukrzycy, sam lek wskazuje, o jakie schorzenie chodzi – dodaje M. Hamankiewicz. Lekarze zgodzili się już na to, że recepty mogą przepisywać na określonych zasadach pielęgniarki. I nie wykluczają, że podobną kompetencję mogliby mieć farmaceuci – np. w zakresie wydłużania recept osobom z chorobami przewlekłymi. Bierze też pod uwagę, że wzorem choćby Wielkiej Brytanii farmaceuci mogliby szczepić pacjentów – ale wyłącznie przeciwko grypie, bo do tego rodzaju uodpornienia jest bardzo niewiele przeciwwskazań. Aptekarze z kolei, poza przeglądem leków, wymieniają np. naukę obsługi inhalatorów, których dość powszechnie Polacy używają niewłaściwie, a potem skarżą się lekarzom na brak efektów leczniczych i muszą mieć zmienianą bez potrzeby farmakoterapię.


Problem nie tylko w aptekach

Z kolei farmaceuci pracujący w szpitalach od lat postulują, by nie redukować ich roli do organizacji przetargów i wydawania leków. Chcieliby być równoprawnymi członkami zespołów terapeutycznych, mieć wgląd w dokumenty medyczne pacjentów i wspólnie z lekarzami ustalać terapię.


Technicy na lodzie

O ile aptekarzy czekają prawdopodobnie dobre zmiany, o tyle techników i kształcące ich uczelnie już nie bardzo. Posłowie ślą petycje o to, by utrzymać kształcenie techników farmaceutycznych. Ostatecznie termin rozpoczęcia wygaszania kształcenia w tym zawodzie określono na rok szkolny 2018/19. – Jeśli minister zdrowia zdecyduje o utrzymaniu kształcenia w zawodzie technik farmaceutyczny, Ministerstwo Edukacji Narodowej podejmie prace legislacyjne w tym kierunku – informuje Teresa Wargocka, wiceminister edukacji narodowej. Ale na razie takiego sygnału z Miodowej nie ma. MZ powoływało się na fakt, że zawód technik farmaceutyczny jest zawodem nadwyżkowym na rynku pracy, w którym występuje przewaga napływu bezrobotnych nad napływem ofert pracy.




Świadczenia apteczne w Wielkiej Brytanii

- Wydawanie leków
- Powtarzanie recept
- Przyjmowanie niepotrzebnych lub przeterminowanych leków
- Przegląd stosowanych leków
- Informacja o nowo przyjmowanych lekach
- Badania przesiewowe (chlamydia, alergie)
- Szczepienia przeciwko grypie
- Kontrola stanu zdrowia (ciśnienie tętnicze, kontrola poziomu cholesterolu lub glukozy)
- Odbieranie recept z przychodni w imieniu pacjentów
- Antykoncepcja awaryjna
- Dopasowywanie pasów przepuklinowych
- Zaopatrzenie w pieluchy i pieluchomajtki
- Wymiana igieł oraz wydawanie leków przyjmowanych pod nadzorem
- Rozpoznawanie ciąży
- Programy antynikotynowe
- Kontrola masy ciała
- Samodzielne wystawianie recept oraz kontynuacja leczenia
- Leczenie łagodnych chorób, takich jak choroby wirusowe lub pasożytnicze, niewielkie zranienia, problemy żołądkowe, zmiany skórne, alergie, choroby dziecięce.


Świadczenia apteczne w Polsce

- Wydawanie leków
- Przyjmowanie niepotrzebnych lub przeterminowanych leków
- Zaopatrzenie w pieluchy i pieluchomajtki

Źródło: zestawienie Naczelnej Rady Aptekarskiej





Marek Tomków
wiceprezes Naczelnej
Rady Aptekarskiej

Bardzo cieszy nas fakt powołania do życia zespołu, którego celem ma być przygotowanie w ciągu najbliższych sześciu miesięcy kompleksowego projektu ustawy o zawodzie aptekarza. Od wielu lat nasze środowisko zabiegało o podjęcie prac w tym zakresie. To pierwszy krok zmierzający do odbudowania pozycji farmaceutów w systemie opieki zdrowotnej i pełnego wykorzystania potencjału naszego zawodu. Szeroki skład zespołu pozwoli na możliwie pełną ocenę funkcjonowania zawodu farmaceuty w obecnie obowiązującym stanie prawnym i zaproponowanie takich rozwiązań, które przede wszystkim zapewnią niezależność wykonywania naszych zadań.

Warto pamiętać, że farmaceuci są wysoko notowani jako zawód zaufania publicznego. Redukowanie tego potencjału jedynie do wydawania leków byłoby czystym marnotrawstwem. Doświadczenia wielu krajów pokazują szereg korzyści, jakie przynoszą pacjentom i systemowi ochrony zdrowia właściwie wykorzystani aptekarze. Dzisiaj, kiedy w wyniku działań marketingowych tworzonych przez menedżerów niefarmaceutów powszechne staje się traktowanie pacjenta jako elementu realizacji celów sprzedażowych, jest to szczególnie istotne. Zapewnienie farmaceutom dobrych ram prawnych gwarantujących niezależne wykonywanie zawodu przyniesie z pewnością wymierne, wysokie korzyści zarówno po stronie pacjenta, jak i płatnika. Chcemy pracować z pacjentami, współpracować z lekarzami, wykorzystując swoją wiedzę i doświadczenie. Stanowimy grupę zawodową liczącą ponad trzydzieści tysięcy osób pracujących nie tylko w aptekach ogólnodostępnych, ale również wykonujących zawód w aptekach szpitalnych, w przemyśle farmaceutycznym, jednostkach naukowych i badawczych. Codziennie mamy kontakt z dwoma milionami pacjentów.

Jedno jest pewne. Czeka nas bardzo pracowite pół roku.





Ewa Borek
prezes Fundacji MY Pacjenci

Współczesne kanały kontaktu farmaceuty z pacjentem obejmują trzy typowe formy zróżnicowane ze względu na wiek pacjenta i umiejętności korzystania z Internetu. Jest to porada bezpośrednia, poradnictwo udzielane telefonicznie, a także dostęp do baz danych wraz z poradnictwem online.
W dyskusji nad kształtem opieki farmaceutycznej należy wziąć pod uwagę perspektywę pacjentów i ich potrzeby. W związku z obecnymi problemami dotyczącymi dostępności do leków refundowanych oraz problemami dotyczącymi dotarcia do informacji na temat dostępności brakujących na rynku leków, niezbędne jest pilne uruchomienie profesjonalnej bazy danych z lokalizatorem oraz telefonicznej infolinii 24h/7 dni z informacjami, w której aptece w okolicy można kupić poszukiwany lek. Tego typu rozwiązanie jest potrzebne i pacjentom i bezradnie odsyłającym ich bez udzielenia pomocy farmaceutom. Jest to najpilniejsza potrzeba w obszarze opieki farmaceutycznej.

Podobnie pacjenci – zwłaszcza objęci programem 75+ – powinni mieć dostęp do poradnictwa dotyczącego optymalizacji farmakoterapii pod kątem interakcji, ale także zmniejszenia wydatków z prywatnej kieszeni na leki refundowane. Poradnictwo dotyczące optymalizacji kosztowej farmakoterapii w istotny sposób obniżyłoby wydatki prywatne i publiczne na leki refundowane. Warto byłoby także zastanowić się nad możliwością udzielania przez telefoniczną infolinię – oraz online – porad farmaceutycznych osobom z typowymi dolegliwościami niewymagającymi interwencji lekarza (np. dolegliwości bólowe, przeziębienie) w zakresie odpowiedzialnego samoleczenia oraz zdrowego stylu życia. Zmniejszyłoby to skalę powikłań i zużycie zasobów po stronie systemu ochrony zdrowia oraz rozwijałoby postawy przejmowania przez pacjentów odpowiedzialności za swoje zdrowie.





Najpopularniejsze artykuły

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.

Ile trwają studia medyczne w Polsce? Podpowiadamy!

Studia medyczne są marzeniem wielu młodych ludzi, ale wymagają dużego poświęcenia i wielu lat intensywnej nauki. Od etapu licencjackiego po specjalizację – każda ścieżka w medycynie ma swoje wyzwania i nagrody. W poniższym artykule omówimy dokładnie, jak długo trwają studia medyczne w Polsce, jakie są wymagania, by się na nie dostać oraz jakie możliwości kariery otwierają się po ich ukończeniu.

Diagnozowanie insulinooporności to pomylenie skutku z przyczyną

Insulinooporność początkowo wykrywano u osób chorych na cukrzycę i wcześniej opisywano ją jako wymagającą stosowania ponad 200 jednostek insuliny dziennie. Jednak ze względu na rosnącą świadomość konieczności leczenia problemów związanych z otyłością i nadwagą, w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tą... no właśnie – chorobą?

Najlepsze systemy opieki zdrowotnej na świecie

W jednych rankingach wygrywają europejskie systemy, w innych – zwłaszcza efektywności – dalekowschodnie tygrysy azjatyckie. Większość z tych najlepszych łączy współpłacenie za usługi przez pacjenta, zazwyczaj 30% kosztów. Opisujemy liderów. Polska zajmuje bardzo odległe miejsca w rankingach.

Testy wielogenowe pozwalają uniknąć niepotrzebnej chemioterapii

– Wiemy, że nawet do 85% pacjentek z wczesnym rakiem piersi w leczeniu uzupełniającym nie wymaga chemioterapii. Ale nie da się ich wytypować na podstawie stosowanych standardowo czynników kliniczno-patomorfologicznych. Taki test wielogenowy jak Oncotype DX pozwala nam wyłonić tę grupę – mówi onkolog, prof. Renata Duchnowska.

10 000 kroków dziennie? To mit!

Odkąd pamiętam, 10 000 kroków było złotym standardem chodzenia. To jest to, do czego powinniśmy dążyć każdego dnia, aby osiągnąć (rzekomo) optymalny poziom zdrowia. Stało się to domyślnym celem większości naszych monitorów kroków i (czasami nieosiągalną) linią mety naszych dni. I chociaż wszyscy wspólnie zdecydowaliśmy, że 10 000 to idealna dzienna liczba do osiągnięcia, to skąd się ona w ogóle wzięła? Kto zdecydował, że jest to liczba, do której powinniśmy dążyć? A co ważniejsze, czy jest to mit, czy naprawdę potrzebujemy 10 000 kroków dziennie, aby osiągnąć zdrowie i dobre samopoczucie?

Cukrzyca: technologia pozwala pacjentom zapomnieć o barierach

Przejście od leczenia cukrzycy typu pierwszego opartego na analizie danych historycznych i wielokrotnych wstrzyknięciach insuliny do zaawansowanych algorytmów automatycznego jej podawania na podstawie ciągłego monitorowania glukozy w czasie rzeczywistym jest spełnieniem marzeń o sztucznej trzustce. Pozwala chorym uniknąć powikłań cukrzycy i żyć pełnią życia.

Zdrowa tarczyca, czyli wszystko, co powinniśmy wiedzieć o goitrogenach

Z dr. n. med. Markiem Derkaczem, specjalistą chorób wewnętrznych, diabetologiem oraz endokrynologiem, wieloletnim pracownikiem Kliniki Endokrynologii, a wcześniej Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie rozmawia Antoni Król.

Czy NFZ może zbankrutować?

Formalnie absolutnie nie, publiczny płatnik zbankrutować nie może. Fundusz bez wątpienia znalazł się w poważnych kłopotach. Jest jednak jedna dobra wiadomość: nareszcie mówi się o tym otwarcie.

Onkologia – organizacja, dostępność, terapie

Jak usprawnić profilaktykę raka piersi, opiekę nad chorymi i dostęp do innowacyjnych terapii? – zastanawiali się eksperci 4 września br. podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu.

Soczewki dla astygmatyków – jak działają i jak je dopasować?

Astygmatyzm to jedna z najczęstszych wad wzroku, która może znacząco wpływać na jakość widzenia. Na szczęście nowoczesne rozwiązania optyczne, takie jak soczewki toryczne, pozwalają skutecznie korygować tę wadę. Jak działają soczewki dla astygmatyków i na co zwrócić uwagę podczas ich wyboru? Oto wszystko, co warto wiedzieć na ten temat.

Aż 9,3 tys. medyków ze Wschodu ma pracę dzięki uproszczonemu trybowi

Już ponad 3 lata działają przepisy upraszczające uzyskiwanie PWZ, a 2 lata – ułatwiające jeszcze bardziej zdobywanie pracy medykom z Ukrainy. Dzięki nim zatrudnienie miało znaleźć ponad 9,3 tys. członków personelu służby zdrowia, głównie lekarzy. Ich praca ratuje szpitale powiatowe przed zamykaniem całych oddziałów. Ale od 1 lipca mają przestać obowiązywać duże ułatwienia dla medyków z Ukrainy.

Jakie badania profilaktyczne są zalecane po 40. roku życia?

Po 40. roku życia wzrasta ryzyka wielu chorób przewlekłych. Badania profilaktyczne pozwalają wykryć wczesne symptomy chorób, które często rozwijają się bezobjawowo. Profilaktyka zdrowotna po 40. roku życia koncentruje się przede wszystkim na wykryciu chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów, cukrzycy oraz innych problemów zdrowotnych związanych ze starzeniem się organizmu.

Rzeczpospolita bezzębna

Polski trzylatek statystycznie ma aż trzy zepsute zęby. Sześciolatki mają próchnicę częściej niż ich rówieśnicy w Ugandzie i Wietnamie. Na fotelu dentystycznym ani razu w swoim życiu nie usiadł co dziesiąty siedmiolatek. Statystyki dotyczące starszych napawają grozą: 92 proc. nastolatków i 99 proc. dorosłych ma próchnicę. Przeciętny Polak idzie do dentysty wtedy, gdy nie jest w stanie wytrzymać bólu i jest mu już wszystko jedno, gdzie trafi.

Leki, patenty i przymusowe licencje

W nowych przepisach przygotowanych przez Komisję Europejską zaproponowano wydłużenie monopolu lekom, które odpowiedzą na najpilniejsze potrzeby zdrowotne. Ma to zachęcić firmy farmaceutyczne do ich produkcji. Jednocześnie Komisja proponuje wprowadzenie przymusowego udzielenia licencji innej firmie na produkcję chronionego leku, jeśli posiadacz patentu nie będzie w stanie dostarczyć go w odpowiedniej ilości w sytuacjach kryzysowych.

Astronomiczne rachunki za leczenie w USA

Co roku w USA ponad pół miliona rodzin ogłasza bankructwo z powodu horrendalnie wysokich rachunków za leczenie. Bo np. samo dostarczenie chorego do szpitala może kosztować nawet pół miliona dolarów! Prezentujemy absurdalnie wysokie rachunki, jakie dostają Amerykanie. I to mimo ustawy, która rok temu miała zlikwidować zjawisko szokująco wysokich faktur.




bot