Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 30–33/2002
z 18 kwietnia 2002 r.


>>> Wyszukiwarka leków refundowanych


Poczucie bezpieczeństwa czy bezpieczeństwo?

Krzysztof Bukiel

Minister Zdrowia w uzasadnieniu do swojej "Strategii" napisał, iż głównym celem proponowanych przez niego zmian jest przywrócenie obywatelom poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego, które to poczucie zostało utracone w wyniku ostatniej reformy. Nasz Związek, wypowiadając się na temat celów, jakie powinny przyświecać naprawianiu służby zdrowia w Polsce, również podkreślał pierwszorzędne znaczenie bezpieczeństwa zdrowotnego. A jednak nasze stanowisko w sprawie kształtu systemu opieki zdrowotnej różni się od wizji Pana Ministra zdecydowanie. Jak to możliwe? Po prostu – mówiąc pozornie o tym samym – w rzeczywistości mówimy o czymś zupełnie innym. Pan minister chce dać obywatelom poczucie bezpieczeństwa, my – bezpieczeństwo.

Poczucie bezpieczeństwa to stan subiektywny, który może – ale nie musi – opierać się na bezpieczeństwie faktycznie istniejącym. Poczucie bezpieczeństwa można wywołać sztucznie. Wystarczy, że przedstawi się danej osobie lub grupie osób fałszywe przesłanki i utrudni postrzeganie faktów albo ich zrozumienie. Działania takie podejmowane są całkiem często, zwłaszcza w sytuacji, gdy zapewnienie faktycznego bezpieczeństwa jest niemożliwe. Znakomitych przykładów dostarcza tutaj wojna. Aby zwiększyć u żołnierzy frontowych poczucie bezpieczeństwa, informuje się ich o rzekomych siłach, stojących nieopodal w odwodzie oraz... dodaje wódkę do posiłków. W państwach totalitarnych takie poczucie bezpieczeństwa u obywateli miała kształtować wszechogarniająca propaganda i... zamykanie granic. Zatem poczucie bezpieczeństwa to – nierzadko – jedynie złudzenie bezpieczeństwa.

Niewykluczone, że pan minister – mówiąc w swojej strategii o poczuciu bezpieczeństwa zamiast o bezpieczeństwie – uczynił to nieświadomie. Ja jednak sądzę, że stało się to raczej podświadomie i - jak wiele innych "wyciągniętych" z podświadomości stanów – celnie ukazuje rzeczywiste intencje autora wypowiedzi. Zauważmy, że pan minister chce owo poczucie bezpieczeństwa przywrócić, a więc zapowiada powrót do stanu istniejącego wcześniej. Czy przed reformą polska służba zdrowia zapewniała rzeczywiste bezpieczeństwo zdrowotne Polakom? Zdecydowanie nie, chociaż z pewnością wielu z nich dawała złudzenie takiego bezpieczeństwa. Zwykli obywatele nie wiedzieli bowiem tak dużo jak dzisiaj o limitowaniu świadczeń, nie mieli poczucia, że ilość pieniędzy przeznaczanych na lecznictwo jest tak dalece niewystarczająca, nie mówiono tyle o potrzebie brania odpowiedzialności za swoje zdrowie przez każdego obywatela, nie istniało pojęcie składki zdrowotnej i - potencjalne przynajmniej – niebezpieczeństwo utraty prawa do bezpłatnego leczenia, nikt nie mówił o groźbie bankructwa szpitali i ich zamykaniu.

Jeśli zatem pan minister zapowiada powrót do owego stanu "bezpieczeństwa" sprzed reformy, to z pewnością ma na myśli jedynie te same pozory bezpieczeństwa, jakie istniały wcześniej. Rzeczywiście – w programie Narodowa Ochrona Zdrowia nie znajdujemy podstaw dla faktycznej poprawy sytuacji – jak chociażby istotnego wzrostu nakładów na lecznictwo – jest w nim za to wiele działań, które mają na celu stworzenie fałszywych przesłanek dotyczących opieki zdrowotnej i utrudnienie postrzegania faktów albo ich zrozumienia przez zwykłych obywateli. Zastąpienie wielu kas jednym funduszem ma dać pozory stabilności i siły płatnika, wprowadzenie budżetowania szpitali i specjalistów – zamiast wynagradzania za usługę – ma ukryć przed obywatelami limitowanie świadczeń, wprowadzenie sieci szpitali ma dać poczucie pewności, że szpitale i przychodnie nie będą bankrutować i nikt ich nie zlikwiduje.

Samopoczucie społeczeństwa nie jest – oczywiście – rzeczą błahą. Trzeba je poprawiać, ale przede wszystkim zmieniając rzeczywistość i stwarzając realne podstawy dobrego samopoczucia. Opieranie się jedynie na pozorach spowoduje bowiem prędzej czy później bolesne przebudzenie.

Wychodząc z tego założenia, trzy organizacje: samorząd lekarski, Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych oraz OZZL postanowiły przedstawić własny projekt zmian w ochronie zdrowia. Projekt ten przybierze formę obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej na rzecz zmiany ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz niektórych innych ustaw. W odróżnieniu od Strategii Ministra Zdrowia zawiera on stabilne podstawy dla stworzenia systemu rzeczywiście bezpiecznego dla pacjenta. Bo co to znaczy – tak naprawdę – system bezpieczny?

Moim zdaniem to – przede wszystkim – system wydolny, a więc taki, który zapewni, że każdy chory otrzyma adekwatną pomoc o czasie. Podstawowym warunkiem zbudowania takiego systemu jest równowaga między ilością pieniędzy przeznaczanych na świadczenia a liczbą tych świadczeń. Kolejną ważną cechą systemu bezpiecznego musi być elastyczność finansowania – żeby nie było tak, iż potrzeby wzrastają, a ilość środków pozostaje bez zmian. W naszej propozycji oba te warunki są spełnione. Składka ma wzrosnąć do 11%, a kasy chorych mają uzyskać prawo ograniczonej zmiany wysokości składki (ewentualny wzrost składki powyżej 11% będzie obciążał obywateli, nie budżet państwa). Kasa będzie miała również prawo wprowadzenia zryczałtowanych dopłat ze strony pacjentów za niektóre świadczenia, a to w celu wymuszenia bardziej racjonalnego korzystania ze świadczeń, które bywają nadużywane.

Aby zoptymalizować wykorzystanie środków przez świadczeniodawców, chcemy, aby mogli oni swobodnie konkurować ze sobą. Dlatego proponujemy likwidację konkursu ofert i zastąpienie go zasadą, że każdy podmiot, udzielający świadczeń zdrowotnych może ich udzielać ubezpieczonym, jeśli spełnia określone warunki. Kasy nie będą również mogły limitować liczby świadczeń, aby reguła, że pieniądze "idą za pacjentem" była rzeczywiście i w pełni realizowana. Żeby umożliwić faktyczne zrównanie prywatnych i publicznych podmiotów korzystających ze środków ubezpieczenia zdrowotnego, w cenie za świadczenie będą uwzględniane obowiązkowo koszty amortyzacji budynków i sprzętu. Cena ta, płacona przez daną kasę, ma być jednakowa dla wszystkich świadczeniodawców, z którymi kasa zawiera umowę.

Niezbędnym warunkiem rozwoju rynku usług zdrowotnych i zapewnienia odpowiedniej podaży świadczeń jest ich opłacalność. Nie może więc doprowadzić do sytuacji, jak obecnie, że ceny, jakie kasa chorych płaci za poszczególne procedury, nie pokrywają często nawet niezbędnych kosztów. Aby to wyeliminować – wprowadzamy możliwość funkcjonowania – obok kas chorych – prywatnych firm ubezpieczenia zdrowotnego. Będą one musiały zapewnić nie mniejszy niż kasy zakres świadczeń i będą zobowiązane do przyjęcia każdej zgłaszającej się osoby – bez względu na wiek i stan zdrowia. Powstanie w ten sposób konkurencja między płatnikami, co z pewnością zlikwiduje praktyki monopolistyczne, na jakie pozwalały sobie dotychczas kasy chorych i poprawi w sposób decydujący pozycję pacjenta i świadczeniodawcy. Staną się one równoprawnymi podmiotami systemu, a nie tylko bezwolnymi wykonawcami poleceń kasy chorych. Do czasu istnienia monopolu kas chorych – chcemy, aby cena za poszczególne świadczenia była ustalana w wyniku równoprawnych negocjacji między kasami a organizacjami świadczeniodawców. W przypadku pielęgniarek, położnych oraz lekarzy – ich reprezentantami mają być samorządy zawodowe.

System zbudowany na podstawie naszej inicjatywy ustawodawczej będzie systemem rzeczywiście bezpiecznym dla pacjenta. Formalnym potwierdzeniem tego będzie ustawowe zobowiązanie kas chorych do zapewnienia, że czas oczekiwania pacjenta na świadczenie zdrowotne nie przekroczy: 1 dnia w przypadku poz, 1 tygodnia w przypadku porad specjalistycznych, 1 miesiąca w przypadku planowego leczenia szpitalnego. W przeciwnym razie kasa pokryje koszty leczenia osoby ubezpieczonej w wybranym przez niego – prywatnym zakładzie opieki zdrowotnej.




Najpopularniejsze artykuły

Programy lekowe w chorobach z autoimmunizacji w praktyce klinicznej. Stan obecny i kierunki zmian – oglądaj na żywo

Tygrys maruder

Gdzie są powiatowe centra zdrowia? Co z lepszą dostępnością do lekarzy geriatrów? A z obietnicą, że pacjent dostanie zwrot kosztów z NFZ, jeśli nie zostanie przyjęty w poradni AOS w ciągu 60 dni? Posłowie PiS skrzętnie wykorzystali „100 dni rządu”, by zasypać Ministerstwo Zdrowia mniej lub bardziej absurdalnymi interpelacjami dotyczącymi stanu realizacji obietnic, złożonych w trakcie kampanii wyborczej. Niepomni, że ich ministrowie i prominentni posłowie w swoim czasie podkreślali, że na realizację obietnic (w zdrowiu na pewno) potrzeba kadencji lub dwóch.

Najlepsze systemy opieki zdrowotnej na świecie

W jednych rankingach wygrywają europejskie systemy, w innych – zwłaszcza efektywności – dalekowschodnie tygrysy azjatyckie. Większość z tych najlepszych łączy współpłacenie za usługi przez pacjenta, zazwyczaj 30% kosztów. Opisujemy liderów. Polska zajmuje bardzo odległe miejsca w rankingach.

VIII Kongres Patient Empowerment

Zdrowie jest najważniejsze, ale patrząc zarówno na indywidualne decyzje, jakie podejmują Polacy, jak i te zapadające na szczeblu rządowym, praktyka rozmija się z ideą – mówili uczestnicy kongresu Patient Empowerment (14–15 maja, Warszawa).

Leki przeciwpsychotyczne – ryzyko dla pacjentów z demencją

Obecne zastrzeżenia dotyczące leczenia behawioralnych i psychologicznych objawów demencji za pomocą leków przeciwpsychotycznych opierają się na dowodach zwiększonego ryzyka udaru mózgu i zgonu. Dowody dotyczące innych niekorzystnych skutków są mniej jednoznaczne lub bardziej ograniczone wśród osób z demencją. Pomimo obaw dotyczących bezpieczeństwa, leki przeciwpsychotyczne są nadal często przepisywane w celu leczenia behawioralnych i psychologicznych objawów demencji.

Worków z pieniędzmi nie będzie

Jeśli chodzi o nakłady, cały czas jesteśmy w ogonie krajów wysokorozwiniętych. Średnia dla OECD, jeśli chodzi o nakłady łączne, to 9 proc., w Polsce – ok. 6,5 proc. Jeśli chodzi o wydatki publiczne, w zasadzie nie przekraczamy 5 proc. – mówił podczas kongresu Patient Empowerment Jakub Szulc, były wiceminister zdrowia, w maju powołany przez minister Izabelę Leszczynę do zespołu, który ma pracować nad zmianami systemowymi.

Pacjent geriatryczny to lekoman czy ofiara?

Coraz częściej, w różnych mediach, możemy przeczytać, że seniorzy, czyli pacjenci geriatryczni, nadużywają leków. Podobno rekordzista przyjmował dziennie 40 różnych preparatów, zarówno tych zaordynowanych przez lekarzy, jak i dostępnych bez recepty. Cóż? Przecież seniorzy zazwyczaj cierpią na kilka schorzeń przewlekłych i dlatego zażywają wiele leków. Dość powszechna jest też opinia, że starsi ludzie są bardzo podatni na przekaz reklamowy i chętnie do swojego „lekospisu” wprowadzają suplementy i leki dostępne bez recepty. Ale czy za wielolekowością seniorów stoi tylko podporządkowywanie się kolejnym zaleceniom lekarskim i osobista chęć jak najdłuższego utrzymania się w dobrej formie?

Wypalenie zawodowe – młodsze rodzeństwo stresu

Wypalenie zawodowe to stan, który może dotknąć każdego z nas. Doświadczają go osoby wykonujące różne zawody, w tym pracownicy służby zdrowia – lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni. Czy przyczyną wypalenia zawodowego jest przeciążenie obowiązkami zawodowymi, bliski kontakt z cierpieniem i bólem? A może do wypalenia prowadzą nas cechy osobowości lub nieumiejętność radzenia sobie ze stresem? Odpowiedzi na te pytania udzieli Leszek Guga, psycholog specjalizujący się w tematyce zdrowia, opiece długoterminowej i długofalowych skutkach stresu.

Szczyt Zdrowie 2024

Na przestrzeni ostatnich lat nastąpiło istotne wzmocnienie systemu ochrony zdrowia. Problemy płacowe praktycznie nie istnieją, ale nie udało się zwiększyć dostępności do świadczeń zdrowotnych. To główne wyzwanie, przed jakim stoi obecnie Ministerstwo Zdrowia – zgodzili się eksperci, biorący udział w konferencji Szczyt Zdrowie 2024, podczas którego próbowano znaleźć odpowiedź, czy Polskę stać na szeroki dostęp do nowoczesnej diagnostyki i leczenia na europejskim poziomie.

Poza matriksem systemu

Żyjemy coraz dłużej, ale niekoniecznie w dobrym zdrowiu. Aby każdy człowiek mógł cieszyć się dobrym zdrowiem, trzeba rzucić wyzwanie ortodoksjom i przekonaniom, którymi się obecnie kierujemy i spojrzeć na zdrowie znacznie szerzej.

Kształcenie na cenzurowanym

Czym zakończy się audyt Polskiej Komisji Akredytacyjnej w szkołach wyższych, które otworzyły w ostatnim roku kierunki lekarskie, nie mając pozytywnej oceny PKA, choć pod koniec maja powiało optymizmem, że zwycięży rozsądek i dobro pacjenta. Ministerstwo Nauki chce, by lekarzy mogły kształcić tylko uczelnie akademickie.

Pigułka dzień po, czyli w oczekiwaniu na zmianę

Już w pierwszych tygodniach urzędowania minister zdrowia Izabela Leszczyna ogłosiła program „Bezpieczna, świadoma ja”, czyli – pakiet rozwiązań dla kobiet, związanych przede wszystkim ze zdrowiem prokreacyjnym. Po kilku miesiącach można byłoby już zacząć stawiać pytania o stan realizacji… gdyby było o co pytać.

Ile trwają studia medyczne w Polsce? Podpowiadamy!

Studia medyczne są marzeniem wielu młodych ludzi, ale wymagają dużego poświęcenia i wielu lat intensywnej nauki. Od etapu licencjackiego po specjalizację – każda ścieżka w medycynie ma swoje wyzwania i nagrody. W poniższym artykule omówimy dokładnie, jak długo trwają studia medyczne w Polsce, jakie są wymagania, by się na nie dostać oraz jakie możliwości kariery otwierają się po ich ukończeniu.

Diagnozowanie insulinooporności to pomylenie skutku z przyczyną

Insulinooporność początkowo wykrywano u osób chorych na cukrzycę i wcześniej opisywano ją jako wymagającą stosowania ponad 200 jednostek insuliny dziennie. Jednak ze względu na rosnącą świadomość konieczności leczenia problemów związanych z otyłością i nadwagą, w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tą... no właśnie – chorobą?

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.

Czy NFZ może zbankrutować?

Formalnie absolutnie nie, publiczny płatnik zbankrutować nie może. Fundusz bez wątpienia znalazł się w poważnych kłopotach. Jest jednak jedna dobra wiadomość: nareszcie mówi się o tym otwarcie.




bot